"Ένα μικρό σε διάρκεια (νομίζω και σε σημασία) έργο. Περισσότερο σαν άσκηση. Άλλωστε με τον αρ.1 υποδηλώνεται ότι φιλοδοξούσα να ασχοληθώ σοβαρά με το κουαρτέτο εγχόρδων".

Το «Κουαρτέτο εγχόρδων αρ. 1» είναι το πρώτο από τα τρία ολοκληρωμένα έργα του συνθέτη για αντίστοιχο ενόργανο σύνολο. Το κουαρτέτο, από τις πιο σημαντικές και δύσκολες φόρμες μουσικής δωματίου με δομή μεγάλης κλίμακος, αναδεικνύει την έμπνευση και τέχνη του δημιουργού, καθώς καλείται μουσική να συνθέσει με περιορισμένη παλέτα ηχητικών χρωμάτων. Στην προκειμένη αποτελεί περίπτωση η συγκεκριμένη φόρμα εργαστήρι εξέλιξης της μουσικής γλώσσας του Θεοδωράκη, καθώς πειραματίζεται με ρυθμικά και μελωδικά χαρακτηριστικά, τα οποία διατρέχουν, με διαφοροποιημένη αισθητική βάση και διευρυμένη επεξεργασία, σημαντικό μέρος του συμφωνικού και λαϊκού του έργου. Το Κουαρτέτο εκφράζει in abstracto τα νεανικά πάθη και συναισθήματα του συνθέτη. Η μουσική είναι για τον ίδιο ζωντανός οργανισμός που δημιουργείται, μεταλλάσσεται και επηρεάζεται από την εξέλιξη του κόσμου, με στόχο την κατάκτηση της αρμονίας.